De koepels van verschillende radartorens en verkeerscentrales binnen de Schelderadarketen zijn toe aan vervanging. We vervangen niet alleen de aandrijving en infrastructuur, ook het onderhoud kan efficiënter en vooral veiliger. De radartoren bij Hoofdplaat namen we als eerste onder handen, met succes.
Een aantal van de radartorens en verkeerscentrales die deel uitmaken van de Schelderadarketen hebben intussen heel wat jaren op de teller staan. Bij de bouw ervan, in sommige gevallen zo’n 30 à 40 jaar geleden, werden verschillende materialen en conserveringsmiddelen gebruikt die nu als gevaarlijk bestempeld worden. Chroom 6 is zo’n materiaal. Het werd gebruikt als conserveringslaag onder de rode verf van de koepels van zeven radartorens en twee verkeerscentrales van de Schelderadarketen. Door het veiligheidsrisico en de verouderde infrastructuur worden de koepels de komende jaren vervangen. De aftrap werd gegeven door de radartoren bij Hoofdplaat.
Gevaar tijdens onderhoud
“Zolang chroom 6 afgedekt is door de toplaag, in het geval van de radartoren bij Hoofdplaat de rode verf, is er geen gevaar voor de gezondheid. Maar die toplaag moet soms opnieuw aangebracht of bijgewerkt worden. Daarvoor moet ze deels verwijderd worden. Bij dat schuren of verstuiven kan de uitvoerder van de werken blootgesteld worden aan chroom 6, en dat is gevaarlijk. Het is een beetje zoals bij asbest dus: dat wordt ook pas schadelijk wanneer het vrijkomt. Net zoals bij asbest, moeten deze werken gebeuren door gespecialiseerde firma’s. Dat kost bovendien handenvol geld,” zegt René Huijbregts, Technisch Beheerder Contractmanager van het Beheer & Exploitatieteam Schelderadarketen.
Zowel de Vlaamse als de Nederlandse overheid voert een saneringsbeleid. Waar mogelijk, moet de bron van de vervuiling aangepakt worden. Pas wanneer dat echt niet lukt, wordt een beheerplan opgesteld om met het risico om te gaan. Voor dit soort koepels waarin chroom 6 verwerkt zit, bestaat de oplossing in het vervangen van de koepel. Huijbregts: “We saneren de radartoren door de onderdelen waarin chroom 6 aanwezig is af te voeren en die te laten verwerken door een daarvoor gecertifieerd bedrijf.”
Hachelijke onderneming
Huijbregts: “Koepels zoals die van de radartoren bij Hoofdplaat stellen een bijkomend gevaar voor de mensen die het onderhoud moeten doen. Het onderhoud gebeurt via twee laddertjes die langs de buitenkant over de koepel heen lopen. Die trapjes vertrekken vanop een bordes met beperkte oppervlakte om te manoeuvreren. Onderhoud aan de radartoren uitvoeren is bij normale weersomstandigheden dus al een hachelijke onderneming, laat staan bij zwaardere weersomstandigheden. Om dit allemaal veiliger te laten verlopen, nemen we de koepel weg en vervangen die door een nieuw bordes met reling. Ook het lager gelegen bestaande bordes wordt vervangen. We nemen de bestaande reling weg en plaatsen er een nieuw en groter bordes over.”
“Ten slotte draaide de radartoren waar het hier over gaat nog op een verouderde motor. Die verbruikte niet alleen veel energie en maakte veel lawaai, maar vergde ook aardig wat onderhoud. We vervingen de oude motor door een stille onderhoudsarme zuinige aandrijving, waar je vanaf het bovenste bordes makkelijk bij kunt komen voor onderhoud.”
Niet enkel functioneel, maar ook mooi resultaat
Het resultaat? De radartoren bij Hoofdplaat is voortaan vrij van chroom 6, energiezuiniger, handig en veilig te onderhouden en produceert minder geluid. Huijbregts: “We kozen heel bewust voor dit ontwerp. De rode koepel is voor veel mensen iets kenmerkend voor een radartoren. Dat element wilden we dus niet volledig laten verdwijnen. De architect maakte een industrieel ontwerp, waarbij de rode kleur van de koepel nog steeds een prominent plek in de balustraden van de bordessen.”
“De radartoren bij Hoofdplaat was een pilot, en een succesvolle. We evalueren nu wat goed gelopen is en waar misschien nog ruimte voor verbetering zit. Die leerpunten nemen we mee om de overige radartorens en verkeerscentrales onder handen te nemen. We willen de vervangingsoperatie in de toekomst nog efficiënter laten verlopen, zodat de radartoren zo kort mogelijk buiten bedrijf is. Dat proberen we te doen bij de volgende toren aan zet, die van Baarland,” besluit Huijbregts.
Een bijkomende uitdaging bij de uitvoering van dit pilootproject was de coronapandemie. Daardoor konden er maar een beperkt aantal mensen tegelijk aan het werk zijn, en moest de aanwezigheid van de verschillende betrokkenen goed op elkaar afgestemd worden. Er werkten immers verschillende partijen samen: het bouwkundig bedrijf dat instond voor het ontwerp en de berekening, het staalbedrijf dat de uitvoering deed, een aannemer voor het elektrotechnische gedeelte. Deze pilot toont aan dat deze verschillende partijen goed samen kunnen werken om tot een mooi resultaat te komen.
