Projecten
Grote puzzel van helmgras op Oosteroever Oostende
Op het strand op Oosteroever in Oostende staan sinds 2020 houten palen. Die bakenen een zone af om spontane duingroei alle kansen te geven. Om dat proces van duingroei te versnellen, planten we in één zone tussen de palen helmgras aan.
Dit project past binnen een wereldwijde tendens om over te stappen naar een natuurlijkere manier van zeewering. Bij nature based solutions maakt men positief gebruik van de krachten van de natuur: de wind en de golven. Zo ontstaat een dynamische en veerkrachtige kust, die bestand is tegen stormen en klimaatwijziging.
Algemene projectinfo
Er zijn zes vakken van elk 20 m² aangeplant met helmgras. In elke zone is er een variatie van het aantal plantjes en het patroon ervan.
De tekening hieronder toont de indeling van de verschillende zones. De X-as is evenwijdig aan de Spinoladijk, de Y-as is loodrecht op de Spinoladijk.
Zone 1: zes plantjes per vierkante meter
Zone 2: negen plantjes per vierkante meter. Elke vierkante meter wordt grafisch nogmaals opgesplitst in vier vakken van een halve m². In drie vlakken komt telkens één plantje te staan, in het vierde vak komen zes plantjes. Bij de volgende vierkante meter wordt het rooster een kwartslag gedraaid. Zo gaat het telkens verder tot het volledige vlak gevuld is.
Zone 3: negen plantjes per vierkante meter, telkens op een gelijke afstand van elkaar.
Zone 4: negen plantjes per vierkante meter, maar nu staan de rijen geschrankt ten opzichte van elkaar.
Zone 5: negen plantjes per vierkante meter in een random opstelling. Na de aanplant van de eerste m² wordt het rooster een kwartslag gedraaid. Zo gaat het telkens verder tot het volledige vlak aangeplant is.
Zone 6: 15 plantjes per vierkante meter.
Wetenschappelijk onderzoek
De zone vormt meteen ook het terrein voor wetenschappelijk onderzoek van de KULeuven. Jennifer Derijckere, masterstudente industrieel ingenieur aan de Brugse campus, zal gedurende zes maanden de impact van het helmgras op het strand onderzoeken.
De zone met helmgras zal door de wind natuurlijk aangroeien met zand. Op termijn zal een duinstrook ontstaan die zorgt dat het zand op het strand blijft. Dat is een goede zaak voor de zeewering. We weten al dat helmgras een goede zandvanger is. Maar welke patroon van plantjes het beste werkt om zand vast te houden en zo de vorming van embryonale duinen te stimuleren is nog een vraagteken.
Verloop van het onderzoek
De metingen gebeuren bij wind uit zee. Er komen dan bij elke zone zes zandvangers: twee vóór, twee in het midden en twee na de zone. Uit de zandvangers kan afgeleid worden hoeveel massa aan zand over een bepaalde afstand gedurende een bepaalde tijd is opgevangen.
Naast de zandvangers komen op drie verschillende hoogtes in de vegetatie windmeters: net boven het oppervlak, op de helft van de hoogte van de plant en boven de plant. De mate waarin de aanwezigheid van helm de windsnelheid beïnvloedt, speelt een cruciale rol in de duinaangroei, vooral in de beginfase. Daarom gebruikt Jennifer mobiele windmeters, die tijdens de ene meting tussen twee planten kunnen staan en tijdens een andere meting achter de plant.
Zowel de zandvangers als de windmeter worden op het einde van een meetdag weggehaald.